Geef de vennootschapsbelasting een grondige facelift!

De vennootschapsbelasting is dringend aan een update toe. Het systeem is vandaag complex, verouderd en bovendien niet waterdicht. Je zou het kunnen vergelijken met een softwareprogramma uit de jaren tachtig waarop men steeds verder is blijven bouwen: alleen specialisten raken er nog aan uit, het risico op fouten is groot, het onderhoud kost een fortuin en de ontwikkelingsmogelijkheden zijn beperkt. De vennootschapsbelasting is vandaag dan ook eerder een handicap, dan een concurrentieel voordeel.  

Jacques Cornette

Het systeem van de vennootschapsbelasting mist vandaag aan efficiëntie. Het beheren ervan kost de staat een pak geld, wat maakt dat het steeds moeilijker te gebruiken is als sturingselement. Ook aan de bedrijven kost de vennootschapsbelasting onnodig veel. De enigen die baat hebben bij de complexiteit ervan, zijn fiscalisten – gezien dit alles een garantie vormt voor hun job/inkomen. 

Bovendien ontbreekt het de vennootschapsbelasting aan rechtvaardigheid. Ondanks (of dankzij) de ingewikkelde structuur, zijn er vandaag nog te veel mogelijkheden om de belasting te ontwijken. Dit vergt dan weer de tussenkomst van dure experts, hetgeen de gemiddelde KMO zich niet kan veroorloven. Er is dan ook sprake van onevenredigheid. Iedereen gelijk voor de wet, luidt de boodschap, maar dat betekent ook dat enkele heilige huisjes gesloopt zouden moeten worden. Waarom worden vakbonden, mutualiteiten en politieke organisaties bijvoorbeeld niet onderworpen aan de vennootschapsbelasting?

Basisprincipes   

Daarom moet er nagedacht worden over een vernieuwde vennootschapsbelasting die aan enkele basisprincipes zou moeten voldoen. Allereerst moet ze een eenvoudig en efficiënt sturingselement zijn om politieke beslissingen te ondersteunen, zoals bijvoorbeeld investeringen in research als stimulans voor milieu, werkgelegenheid, enzovoort. Bepaalde maatregelen zijn dus best van tijdelijke aard, wat vanaf het begin duidelijk gecommuniceerd moet worden.  

Daarnaast moet de vennootschapsbelasting betrouwbaar zijn. Belangrijk hierbij is dat er duidelijke regels uitgetekend worden, waarbij wijzigingen tot een strikt minimum herleid worden en deze op tijd aangekondigd worden. Rechtvaardigheid en transparantie, ten derde, zijn ook cruciaal: belastingontwijking moet fors beperkt worden zodat alle bedrijven een evenredige bijdrage leveren. En als de winst geen goede graadmeter is, dan moeten andere alternatieven worden gezocht - zoals bijvoorbeeld van toepassing is in de diamantsector of zoals Europa overweegt voor bepaalde internetbedrijven.  
 
Uiteraard moet de Belgische vennootschapsbelasting in overeenstemming lopen met wat Europa voor ogen heeft. Ze moet ons in staat stellen om bedrijven aan te trekken en concurrentieel zijn met onze buurlanden door eenvoud, transparantie en stabiliteit. Het tarief mag dan ook niet fors hoger liggen dan elders: hoe minder uitzonderingen er zijn, hoe lager dit vastgelegd kan worden. We moeten bovendien inspiratie zoeken bij andere landen die hun vennootschapsbelasting reeds hebben aangepast en de goede elementen overnemen. Het spreekt voor zich dat een nieuw systeem minimaal moet opbrengen wat het vandaag opbrengt.  

Fiscalisten en filosofen

Om het project een slaagkans te geven, moet men specialisten aan het werk laten. De aanpak van de coronacrisis is daar een voorbeeld van. We hebben in België voldoende professoren en mensen met kennis en ervaring. Zij worden gevraagd om deel te nemen aan een ad hoc commissie en werken een aantal alternatieven uit.  

Zoals de Raad van Bestuur van een bedrijf zich niet mengt in het dagelijks bestuur, zo moet ook de politiek zich niet mengen in de uitwerking van dit project. Dat wordt in België echter een zeer moeilijke kwestie. Daarom moet de uitwerking van een nieuwe vennootschapsbelasting niet alleen gesteund worden door de regeringspartijen, maar ook door een groot deel van het Parlement. 

De politiek moet de basisprincipes vastleggen en nadien nadrukkelijk een commissie, die een aantal voorstellen uitbrengt binnen een vooropgestelde tijdslimiet, haar werk laten doen. Idealiter zijn de commissieleden politiek onafhankelijk. Zo kan ze bijvoorbeeld, naast fiscalisten, ook bestaan uit economisten, boekhouders, juristen en misschien zelfs filosofen. 

België heeft nood aan grondige hervormingen op verschillende vlakken. De vennootschapsbelasting is er één van en waarschijnlijk bij de eenvoudigste. Leden van het Parlement, laat zien dat jullie het dagelijkse gekibbel kunnen overstijgen en dat dergelijke projecten in een democratisch gestuurd land ook kunnen gerealiseerd worden. Het zal onze kinderen ten goede komen.